0
-25%
Áp xe là gì? Chắc hẳn bạn đã nhiều lần thắc mắc liệu áp xe là gì? Những ai có thể mắc áp xe? Có những áp xe nào,... Trong bài viết sau đây, chúng tôi sẽ giúp bạn tìm hiểu về áp xe cũng như các điều trị và phòng ngừa nó. Đây là 1 chứng bệnh không nguy hiểm nếu như bạn biết điều trị kịp thời.
Áp xe là bệnh gì? Áp xe là hiện tượng có lẽ rất thường gặp nếu như chúng ta vệ sinh cơ thể không kỹ càng, khiến cơ thể bị nhiễm khuẩn,... Áp xe có thể dễ dàng bị nhầm lẫn thành những chứng bệnh khác. Ví dụ như áp xe da có thể bị nhầm là dị ứng da, áp xe hậu môn có thể bị nhầm thành bệnh trĩ,... Thế nên, bạn cần quan sát, tìm hiểu và đi khám bác sĩ để biết được tình trạng bệnh. Cùng xem qua bài viết sai để tìm hiểu kỹ hơn về áp xe là gì nhé.
1. Hiện tượng áp xe là gì?
Áp xe là gì? Áp xe thường do sự hoại tử và tiêu biến của các mô viêm dưới tác dụng của độc tố hoặc men do vi khuẩn tiết ra tạo thành ổ áp xe, dịch tiết, mô hoại tử, tế bào mủ và vi khuẩn trong ổ kết thành mủ với nhau. Do fibrin trong mủ tạo thành giàn lưới nên tổn thương chỉ giới hạn tại chỗ, vùng xung quanh ổ áp xe xung huyết, phù nề và thâm nhiễm bạch cầu. Mô hạt cuối cùng được hình thành chủ yếu do sự tăng sinh của thành khoang áp xe.
Ổ áp xe là gì?
Áp xe được chia thành hai loại:
- Áp xe xuất hiện ở bên dưới da: Loại này thì thường dễ phát hiện mà nhận biết, do đó có thể kịp thời chữa trị bệnh sớm. Hình thành nhiều ở nách, âm đạo, hậu môn, răng… đây là những vị trí mà dễ bị nhiễm trùng nhất do vệ sinh không sạch sẽ.
- Áp xe hình thành bên trong cơ thể: Có một số trường hợp bệnh xuất hiện ở các mô của cơ quan trong cơ thể như ở gan, não, thận, vú tạo nên áp xe thận, áp xe gan, áp xe não… Vì áp xe hình thành bên trong cơ thể, nên việc phát hiện và chẩn đoán cũng gặp nhiều khó khăn. Mức độ nghiêm trọng của bệnh cũng nhiều hơn so với áp xe dưới da.
Áp xe hình thành dưới da
2. Nguyên nhân dẫn đến bệnh áp xe
Một trong những mối quan tâm lớn nhất của vấn đề áp xe là gì, đó chính là nguyên do gây nên bệnh. Bệnh áp xe xuất hiện là do bị nhiễm trùng, nhiễm trùng có thể do vi khuẩn, do ký sinh trùng hoặc do các chất lạ. Thông thường thì nhiễm trùng do vi khuẩn là nguyên nhân phổ biến nhất hiện nay.
2.1. Áp xe do viêm nhiễm bởi vi khuẩn
Những vi khuẩn này len lỏi vào các mô ở bên dưới da hoặc ở các tuyến bài tiết dưới da, để gây nên phản ứng viêm nhiễm rồi từ đó sẽ kích hoạt các chất trung gian và những tế bào bạch cầu của cơ thể. Tại sao vi khuẩn lại có thể dễ dàng xâm nhập vào và phát triển nhanh như vậy, điều này có thể lý giải là do sự nghẽn tắc chất tiết của các tuyến mồ hôi, tuyến bã nhờn, nhờ vậy mà tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn.
Lúc này, hệ miễn dịch của cơ thể hoạt động mạnh mẽ bằng cách tiết ra một chất lỏng màu trắng dạng sệt hay còn được gọi là mủ, mủ này sẽ chứa nhiều vi khuẩn và xác bạch cầu. Staphylococcus aureus kháng methicillin là loại vi khuẩn gây bệnh này phổ biến ở nhiều nơi trên thế giới.
2.2. Áp xe do viêm nhiễm bởi ký sinh trùng
Nguyên nhân này thường ít gặp, nếu có thì sẽ xuất hiện ở các nước đang phát triển là chủ yếu. Hai loại ký sinh trùng gây bệnh áp xe thường gặp đó là giun chỉ và giòi.
Giun chỉ là ký sinh trùng gây bệnh áp xe
3. Biểu hiện bệnh áp xe là như thế nào?
Biểu hiện khi bị áp xe là gì? Áp xe có thể có các biểu hiện lâm sàng khác nhau do vị trí khác nhau. Bệnh này thường có thể được chẩn đoán thông qua việc tìm hiểu bệnh sử, khám lâm sàng và khám phụ trợ cần thiết. Biểu hiện lâm sàng như:
- Áp xe mọc dưới da: Xuất hiện một khối nhô lên được lớp da bao phủ lên. Khối nhô áp xe sẽ bị đỏ và sưng phù cùng vùng da xung quanh, nếu chạm vào sẽ có cảm giác hơi nóng nóng và rất nhói đau, hơi mềm do bên trong là dịch mủ. Khi khối mủ bị nhiễm trùng lan rộng sang các mô khác sâu hơn, thì người bệnh có thể bị sốt hoặc có cảm giác mệt mỏi.
- Áp xe hình thành bên trong cơ thể: Khi khối áp xe xuất hiện bên trong cơ thể do viêm nhiễm, sẽ gây nên tình trạng sốt với nhiệt độ cao, có cảm giác lạnh toát người nhưng cơ thể vẫn đổ mồ hôi, cảm giác mệt mỏi, kiệt sức kéo dài. Tùy thuộc vào vị trí của từng khối áp xe bên trong cơ thể mà xuất hiện những triệu chứng khác nhau.
Cơ thể bị sốt do khối áp xe hình thành bên trong cơ thể
4. Chẩn đoán bệnh áp xe
Có hai phương pháp chẩn đoán bệnh theo hai loại bệnh áp xe xuất hiện trên cơ thể:
Chẩn đoán lâm sàng dành cho áp xe xuất hiện bên dưới da: Có thể dễ dàng phát hiện ra bệnh thông qua các triệu chứng sưng đỏ, nóng và đau nhói khi sờ vào.
Chẩn đoán cận lâm sàng với áp xe xuất hiện bên trong cơ thể: Với loại áp xe này thì cần có sự kết hợp của phương pháp xét nghiệm và các thiết bị hiển thị hình ảnh đến chẩn đoán. Có thể sử dụng:
- Xét nghiệm máu: Nếu lượng bạch cầu trong máu tăng cao và xuất hiện ưu thế bạch cầu đa nhân trung tính.
- Xét nghiệm phản ứng trong cơ thể: Kiểm tra tốc độ lắng của máu, fibrinogen và globulin có tăng cao hay không. Định lượng của Protein C phản ứng như thế nào.
- Siêu âm: Dùng trong trường hợp muốn phát hiện các khối áp xe nằm sâu trong cơ thể ở các cơ quan như gan, phổi, mật...
- Sử dụng CT scan, MRI để phát hiện hình ảnh của các khối áp xe ở các cơ quan trong cơ thể.
- Ngoài ra, còn có phương pháp CRP là một loại xét nghiệm giúp phát hiện nhanh chóng và đưa ra kết quả chính xác về bệnh.
Xét nghiệm máu để chẩn đoán bệnh
Sản phẩm gợi ý
-25%
-16%
-37%
-15%
-26%
-22%
-29%
-21%
-27%
-16%
5. Cách điều trị áp xe là gì?
Áp xe da nhẹ có thể tự lành hoặc khô và biến mất mà không cần điều trị. Tuy nhiên, những ổ áp xe lớn, áp xe ở những vùng hay bộ phận khác trên cơ thể thường cần điều trị kháng sinh để chống nhiễm trùng. Một số thủ tục cũng có thể được thực hiện để loại bỏ mủ. Thông thường, bác sĩ sẽ làm khô ổ áp xe bằng cách đâm kim vào da hoặc rạch một đường nhỏ trên ổ áp xe.
Cách điều trị áp xe là gì?
5.1 Điều trị tại nhà (chỉ áp dụng với áp xe da thể nhẹ)
Không dùng tay chạm vào ổ áp xe
- Không sờ, kéo hoặc bóp áp xe để không bị nhiễm vi trùng và gây viêm nhiễm, nhiễm trùng nặng hơn.
- Dùng khăn giấy sạch hoặc băng gạc để lau mủ hoặc các chất dịch khác chảy ra từ ổ áp xe. Khi lau chất lỏng, không được dùng tay chạm trực tiếp vào vùng bị ảnh hưởng. Băng đã sử dụng nên được vứt bỏ ngay lập tức và không thể sử dụng lại.
- Trước và sau khi chạm vào ổ áp xe phải rửa sạch tay, để không gây nhiễm trùng. Một số bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn có hại có thể xâm nhập vào cơ thể bạn qua các mụn nước áp xe, chẳng hạn như tụ cầu vàng kháng methicillin.
- Nếu áp xe của bạn chưa lành hẳn, không nên sử dụng chung các vật dụng dùng chung với người khác như dụng cụ trong phòng tập thể dục, thể thao, bể bơi để tránh lây lan vi khuẩn cho người khác.
Chườm nóng vùng áp xe
- Sau khi rửa tay bằng xà phòng, hãy đun sôi một chậu nước, nhiệt độ nước không được quá nóng để tránh làm bỏng da tay. Làm ẩm băng hoặc vải mềm sạch, vắt ráo nước và đắp lên chỗ áp xe. Chườm nóng giúp tiêu mủ và giảm đau nhức, khó chịu. Chườm nóng nhiều lần trong ngày.
- Lau sạch áp xe bằng khăn mềm theo chuyển động tròn để giúp thoát mủ. Chảy máu một ít trong quá trình này là bình thường.
Chườm nóng vùng áp xe
Ngâm vùng bị ảnh hưởng với nước ấm
- Cho nước ấm vào bồn tắm hoặc một chậu nhỏ, và ngâm cơ thể hoặc vùng bị ảnh hưởng trong 10-15 phút. Ngâm mình trong nước ấm có thể giúp áp xe chảy mủ một cách tự nhiên và giảm đau đớn, khó chịu.
- Nên làm sạch bồn tắm hoặc chậu nhỏ trước và sau khi sử dụng. Rắc một ít muối nở, bột yến mạch thô hoặc bột yến mạch dạng keo, muối Epsom vào nước. Những thứ này làm dịu da và giúp mủ chảy ra một cách tự nhiên.
Làm sạch ổ áp xe và vùng da xung quanh
Rửa sạch vùng áp xe bằng xà phòng diệt khuẩn và nước ấm sạch, đảm bảo rằng khu vực xung quanh vùng bị ảnh hưởng cũng được làm sạch, cuối cùng lau khô bằng khăn sạch mềm.
- Nếu bạn muốn làm sạch áp xe bằng chất tẩy rửa mạnh hơn xà phòng, hãy nhớ sử dụng chất tẩy rửa kháng khuẩn.
- Tắm mỗi ngày cũng là một trong những cách làm sạch ổ áp xe. Giữ vệ sinh cá nhân tốt có thể giúp áp xe mau lành và giảm nguy cơ làm trầm trọng thêm tình trạng nhiễm trùng do vi khuẩn.
Băng vùng áp xe
- Sau khi hết mủ, dùng gạc hoặc băng vô trùng quấn áp xe lại, không quấn quá chặt. Để tránh nhiễm trùng, khi mủ tràn qua băng và băng bị ướt, bẩn thì phải thay càng sớm càng tốt.
- Trước khi băng, bạn cũng có thể dùng một miếng bông gạc để thoa mật ong rừng lên vùng áp xe để tránh nhiễm trùng. Đừng lấy miếng gạc đã dùng và nhúng lại vào mật ong.
Uống thuốc giảm đau
Uống thuốc giảm đau không kê đơn, chẳng hạn như ibuprofen hoặc acetaminophen. Uống theo liều lượng quy định có thể giảm đau và khó chịu. Thuốc giảm đau như ibuprofen cũng có thể làm giảm sưng.
Uống thuốc giảm đau
Rửa sạch bất kỳ vật dụng nào tiếp xúc với áp xe
Vặn máy giặt ở nhiệt độ cao, sau đó cho quần áo, đồ vải hàng ngày và thậm chí cả khăn tắm dùng chườm ấm mà vi trùng có thể lưu lại trên đó, cho vào giặt để không làm trầm trọng thêm tình trạng viêm hoặc nhiễm trùng của áp xe.
Mặc quần áo rộng rãi, mịn và mềm. Quần tất có thể gây kích ứng da và khiến tình trạng áp xe trở nên trầm trọng hơn. Mặc quần áo rộng rãi, mềm và nhẹ để da được thở thông thoáng và vết áp xe nhanh lành hơn. Ví dụ, quần áo bằng vải cotton hoặc len merino mịn và mềm, không gây kích ứng da, ngăn tiết nhiều mồ hôi, tránh nhiễm trùng ổ áp xe.
5.2 Điều trị tại cơ sở y tế
Quan sát các dấu hiệu trầm trọng thêm của nhiễm trùng
Duy trì việc tự chăm sóc cho đến khi áp xe lành và không có dấu hiệu nhiễm trùng. Nếu nhận thấy các dấu hiệu sau, tình trạng nhiễm trùng áp xe đã trở nên nghiêm trọng hơn, và bạn nên đi khám ngay lập tức:
- Da càng ngày càng đau.
- Áp xe và vùng da xung quanh xuất hiện những vệt đỏ kéo dài về phía tim.
- Khi bạn chạm vào áp xe và vùng da xung quanh, bạn cảm thấy ấm hoặc thậm chí là bỏng rát.
- Một lượng lớn mủ hoặc chất dịch chảy ra từ vùng bị ảnh hưởng.
- Cơn sốt vượt quá 38,6 độ C.
- Ớn lạnh, ớn lạnh, nôn mửa, đau đầu hoặc đau cơ.
- Áp xe xuất hiện trên cột sống hoặc ở trung tâm của khuôn mặt gần mắt hoặc mũi.
- Mủ không thể tự thải ra ngoài.
- Khối áp xe ngày càng lớn và gây đau đớn.
- Mắc các bệnh mãn tính như tiểu đường, bệnh thận, bệnh gan, v.v.
Cung cấp thông tin cho bác sĩ
Trong một số trường hợp, chẳng hạn như bệnh nhân trên 65 tuổi, sự trợ giúp y tế là cần thiết. Cho bác sĩ biết cách bạn xử lý áp xe tại nhà và bất kỳ thông tin hữu ích nào khác.
Cung cấp thông tin cần thiết cho bác sĩ
Dẫn lưu mủ
- Các bác sĩ lấy áp xe bằng dao mổ hoặc kim nhỏ để dẫn lưu mủ. Chọc ổ áp xe có thể dẫn lưu mủ nhạy cảm ra ngoài và giảm áp lực bên trong. Sau khi gắp các ổ áp xe, bác sĩ sẽ băng bó lại và giữ cho vùng tổn thương luôn sạch sẽ và khô ráo.
- Không nên tự gắp áp xe tại nhà để dẫn lưu mủ vì có thể làm nhiễm trùng lan rộng.
- Nếu bạn cảm thấy rất đau, bạn có thể yêu cầu bác sĩ sử dụng thuốc gây tê cục bộ.
- Bác sĩ có thể quấn vùng bị ảnh hưởng sau khi mủ chảy ra bằng vải kháng khuẩn để hút mủ thừa và tránh nhiễm trùng thêm.
- Bác sĩ cũng có thể lấy mẫu mủ chảy ra để xét nghiệm vi khuẩn kháng thuốc kháng sinh.
Uống thuốc kháng sinh hoặc bôi ngoài
- Nếu tình trạng nhiễm trùng áp xe rất nghiêm trọng, bác sĩ sẽ kê đơn thuốc kháng sinh cho bạn. Tuân thủ liều lượng do bác sĩ chỉ định để hoàn thành một đợt điều trị. Hoàn thành liệu trình kháng sinh có thể loại bỏ các triệu chứng nhiễm trùng và giảm khả năng tái phát áp xe hoặc tái nhiễm trùng.
- Nếu chức năng miễn dịch của cơ thể rất tốt, áp xe nhỏ hoặc mọc gần bề mặt da thì không cần dùng kháng sinh.
6. Áp xe có phân là một bệnh lây nhiễm?
Nhiều người vẫn chưa biết về áp xe là gì và liệu đó có phải là một bệnh lây nhiễm hay không? Thì câu trả lời của chúng tôi là bệnh áp xe có lây lan, bệnh có thể lây từ người này sang người khác. Đường lan truyền và đối tượng lan sẽ khác nhau với từng nguyên nhân và diễn biến bệnh khác nhau. Những đối tượng có nguy cơ bị mắc bệnh thường thuộc những trường hợp sau:
- Môi trường sống dơ bẩn, không hợp vệ sinh.
- Có hệ miễn dịch yếu, hay bị ốm đau.
- Đã hoặc đang bị các bệnh như AIDS, ung thư, đái tháo đường, viêm loét dạ dày...; hay các bệnh có liên quan đến máu như bệnh bạch cầu, bệnh hồng cầu hình lưỡi liềm. Ngoài ra, các bệnh nhân bị chấn thương nặng, bệnh nhân sử dụng thuốc corticoid trong thời gian dài, dùng các thuốc tiêm tĩnh mạch và đang trong quá trình hóa trị cũng là đối tượng bị nhiễm bệnh.
- Những người nghiện bia rượu, thuốc lá cũng có nguy cơ bị mắc bệnh rất cao.
Hút thuốc cũng có nguy cơ cao bị mắc bệnh áp xe
7. Cách ngăn ngừa áp xe là gì?
Bởi vì hầu hết các áp xe trên da là do vết thương nhỏ, nhiễm trùng do vi khuẩn ở nang lông hoặc tuyến dầu hoặc tuyến mồ hôi, nên việc giữ cho da sạch sẽ và khỏe mạnh là rất quan trọng. Dưới đây là một số mẹo:
- Rửa tay thường xuyên nhắn nhở gia đình bạn rửa tay thường xuyên.
- Sử dụng mỗi người mỗi chiếc khăn và không mượn của nhau.
- Không tắm chung với người khác.
Không tắm chung với người khác
- Hãy cẩn thận khi cạo râu, để không làm tổn thương da của bạn.
- Tất cả các vết thương phải được làm sạch kỹ lưỡng. Nếu bạn cảm thấy có dị vật dưới da, hãy đến cơ sở y tế ngay lập tức.
8. Áp xe vô trùng là gì?
8.1 Khái niệm áp xe vô trùng
Ngoài khái niệm áp xe là gì, bạn cũng nên tìm hiểu khái niệm áp xe vô trùng là gì. Việc tiêm phòng các loại vắc xin có chứa chất nhôm photphat hoặc nhôm hydroxit ( như vắc xin phối hợp diabolit,... ). Nếu không chọn đúng vị trí tiêm, mũi tiêm quá nông, quá liều lượng hoặc không lắc đủ vắc xin trước khi sử dụng, dòng vắc-xin có thể lưu lại cục bộ trong vài tháng, làm cho các mô tại chỗ bị viêm và dần dần hoại tử và hóa lỏng, và cuối cùng hình thành một áp xe vô trùng.
8.2 Các biểu hiện lâm sàng của áp xe vô trùng
Lúc đầu, có một vết ửng đỏ lớn tại chỗ tiêm. Sau 2-3 tuần sẽ xuất hiện các vết sưng tấy và đau với các kích cỡ khác nhau tại chỗ tiêm. Tình trạng viêm không nghiêm trọng và có thể kéo dài vài tuần đến vài tháng. Trường hợp nhẹ có thể chảy mủ hồng loãng ra khỏi kim tiêm ban đầu, trường hợp nặng hơn có thể hình thành vết loét, vết loét có màu đỏ sẫm, vùng da xung quanh có màu đỏ tím.
Trước khi vết loét bị vỡ, có cảm giác chuyển động. Loại nhẹ có thể tự hấp thu sau vài tuần đến vài tháng. Trường hợp nặng lở loét chảy mủ, vết thương lâu ngày không khỏi, có khi lành bề mặt nhưng nửa đêm vẫn lở loét, tạo thành ổ áp xe, thậm chí lâu ngày không khỏi.
Áp xe vô trùng
8.3 Cách điều trị áp xe vô trùng
- Chườm nóng để thúc đẩy sự hấp thu của các ổ áp xe tại chỗ, ngày 2-3 lần, mỗi lần khoảng 15 phút.
- Trước khi áp xe bị vỡ, mủ có thể được hút ra ngoài và có thể đổ một lượng kháng sinh thích hợp vào đó. Không nên cắt rạch dẫn lưu mủ để tránh nhiễm khuẩn hoặc để lâu không lành.
- Nếu ổ áp xe đã vỡ hoặc ổ áp xe tiềm ẩn và đã hình thành hang thì cần rạch và dẫn lưu, nếu cần thì mở rộng vết thương để loại bỏ mô hoại tử.
- Khi có một nhiễm trùng thứ cấp, đầu tiên chọn kháng sinh dựa trên sụ dị ứng với thành phần thuốc và lịch sử tiêm thuốc trước đây. Rửa vết thương với 3% dung dịch axit boric hoặc 3% hydrogen peroxide khi thay băng,...
Tất tần tật về áp xe là gì trên đây hy vọng đã giúp bạn hiểu thêm về loại bệnh này. Hãy nhớ giữ gìn vệ sinh cơ thể thật tốt, ăn uống lành mạnh, tập thể dục thường xuyên để cơ thể nâng cao đề kháng, tránh lại các chứng bệnh về áp xe nhé. Để theo dõi những bài viết khác, vui lòng đến với Elipsport.
Xem thêm sản phẩm tập thể dục chăm sóc sức khỏe tại nhà:
- Ghế massage: https://elipsport.vn/ghe-massage/
- Máy chạy bộ: https://elipsport.vn/may-chay-bo-dien/
- Xe đạp tập thể dục tại nhà: https://elipsport.vn/xe-dap-tap-the-duc/
Hy vọng bạn đã có những thông tin hữu ích sau khi đọc bài viết trên của Elipsport. Tập đoàn thể thao Elipsport - Thương hiệu chăm sóc sức khỏe số 1 Việt Nam.
Elipsport - Thương hiệu thể thao tại nhà với các dòng sản phẩm như: Máy chạy bộ, xe đạp tập, ghế massage… được khách hàng tin dùng hiện nay. Hệ thống cửa hàng tại 63 tỉnh trên toàn quốc. CEO Elipsport với phương châm: “Sức khoẻ cho người Việt là mục tiêu của cuộc đời tôi.”
Câu hỏi thường gặp
Biểu hiện bệnh áp xe là như thế nào?
Áp xe có thể có các biểu hiện lâm sàng khác nhau do vị trí khác nhau.Biểu hiện lâm sàng như: Áp xe bề mặt sẽ hơi cao hơn so với bề mặt của cơ thể, đỏ, sưng, nóng, đau và cảm giác có sự chuyển động. Khi một ổ áp xe nhỏ nằm sâu và thành hang dày, cảm giác chuyển động không rõ ràng. Áp xe sâu nhìn chung không có cảm giác chuyển động. Nhưng mô bề mặt của áp xe thường phù nề và đau cục bộ rõ ràng, kèm theo các triệu chứng nhiễm độc toàn thân.
Khi nào cần đi khám bác sĩ?
Nếu nhận thấy các dấu hiệu sau, bạn nên đi khám ngay lập tức: Da càng ngày càng đau. Áp xe và vùng da xung quanh xuất hiện những vệt đỏ kéo dài về phía tim.
Khi bạn chạm vào áp xe và vùng da xung quanh, bạn cảm thấy ấm hoặc thậm chí là bỏng rát. Một lượng lớn mủ hoặc chất dịch chảy ra từ vùng bị ảnh hưởng,...
Cách ngăn ngừa áp xe là gì?
Rửa tay thường xuyên nhắn nhở gia đình bạn rửa tay thường xuyên. Sử dụng mỗi người mỗi chiếc khăn và không mượn của nhau. Không tắm chung với người khác. Hãy cẩn thận khi cạo râu, để không làm tổn thương da của bạn,...
Áp xe vô trùng là gì?
Việc tiêm phòng các loại vắc xin có chứa chất nhôm photphat hoặc nhôm hydroxit ( như vắc xin phối hợp diabolit,... ). Nếu không chọn đúng vị trí tiêm, mũi tiêm quá nông, quá liều lượng hoặc không lắc đủ vắc xin trước khi sử dụng, dòng vắc-xin có thể lưu lại cục bộ trong vài tháng, làm cho các mô tại chỗ bị viêm và dần dần hoại tử và hóa lỏng, và cuối cùng hình thành một áp xe vô trùng.
