Phù chân voi là bệnh lý nguy hiểm, gây ảnh hưởng đến cuộc sống sinh hoạt, giao tiếp xã hội, nặng hơn sẽ gây nguy hiểm đến tính mạng. Vì vậy, chúng ta cần quan tâm phòng tránh bệnh. Cùng tìm hiểu về bệnh qua nội dung bên dưới nhé!
Bệnh phù chân voi là gì?
Bệnh phù chân voi còn gọi là giun chỉ bạch huyết do giun chỉ ký sinh trên cơ thể người gây ra. Bệnh lây lan do ấu trùng giun chỉ trong muỗi truyền qua cơ thể người, chúng kí sinh tại các mạch bạch huyết, từ đó gây ứ đọng tạo nên các triệu chứng sưng phù ở chi, ngực, bộ phận sinh dục. Không phải trường hợp giun chỉ nào kí sinh cũng gây sưng phù. Giun chỉ có thể kí sinh trong cơ thể nhiều năm liền. Để chuẩn đoán bệnh thường các chuyên gia sẽ: xét nghiệm máy, sinh thiết, xét nghiệm nước tiểu, siêu âm chụp khu vực mạch bạch huyết.
Người bị phù chân voi, có phần chân sưng to, có thể sưng cả 2 chân hoặc chỉ một bên chân. Chân sẽ sưng to, da càng ngày càng cứng đều vì thế được ví như chân voi.
Bệnh phù chân voi
Bệnh phù chân voi hay gặp ở những khu vực nóng ẩm, có nhiều muỗi sinh sống. Người ngủ không chăn màn để bị muỗi chích có nhiều nguy cơ nhiễm bệnh.
Những nguyên nhân gây bệnh phù chân voi
Nguyên nhân gây phù chân voi là trùng chỉ, ấu trùng của chúng thông qua vết muỗi đốt đi vào kí sinh trong cơ thể. Muỗi đốt người bị nhiễm bệnh, sau đó đốt người lành thì giun chỉ cũng kí sinh sang người lành và ủ bệnh. Có ba loại giun chỉ được biết đến là nguyên nhân gây bệnh này là: Wuchereria bancrofti, Brugia malayi và Brugia timori, trong đó Wuchereria bancrofti là phổ biến nhất. Tuy nhiên, ở Việt Nam chỉ phát hiện 2 loại là Brugia malayi và Brugia timori.
Đặc điểm giun chỉ:
- Những ấu trùng giun chỉ không tồn tại được trong môi trường tự nhiên, mà chúng kí sinh trên vật chủ là cơ thể người và muỗi để sống.
- Giun chỉ trưởng thành có màu trắng đục.
- Giun chỉ Wuchereria bancrofti thường chọn nơi kí sinh ở bẹn, nách vật chủ. Giun đực dài từ 24-41mm, giun cái thì dài hơn từ 60-100mm.
- Brugia malayi thường kí sinh khu vực hạch bẹn, vùng thận. Giun đực có kích thước từ 0.08-23mm. Giun cái dài từ 0,16 - 55mm.
- Giun chỉ đực và cái thường cuộn với nhau từ đó làm ứ đọng mạch bạch huyết gây sưng phù.
Giun chỉ là nguyên nhân gây phù chân voi
Triệu chứng bệnh phù chân voi
Khi ấu trùng giun chỉ từ muỗi truyền vào cơ thể người, chúng sẽ ủ bệnh, sau đó sẽ gây phát bệnh. Triệu chứng của chúng giống như nhiều bệnh khác, không rõ ràng, nên nhiều người phát hiện khi đã bị các biến chứng. Giun chỉ sống trong cơ thể 10 năm, chúng sinh sản ra hàng triệu ấu trùng con bện với nhau, gây ra hàng loạt các vấn đề tổn thương cho cơ thể. Phù chân voi phát triển qua các giai đoạn như sau:
Ủ bệnh
Giai đoạn này được tính từ khi ấu trùng giun chỉ đi vào cơ thể là di chuyển đến nơi lưu trú đến khi chúng trưởng thành. Người bị nhiễm giun chỉ sẽ không có triệu chứng rõ rệt.
Giai đoạn khởi bệnh phù chân voi
Triệu chứng này không hề rõ ràng, nó giống như triệu chứng của nhiều bệnh khác nên rất khó để phát hiện nó: sốt, non ói, đau đầu, đau ngực nhiều khi dữ dội, viêm đau vùng hạch, bị nổi hạch ở các vị trí bẹn, nách, viêm tinh hoàn,... Sẽ có những đợt viêm hạch sau đó tự khỏi và tái đi tái lại.
Giai đoạn toàn phát
Mạch bạch huyết bị tổn thương, dẫn đến sưng phù chân, tay, viêm mạch và các biến chứng khác.
Người bệnh bị phù chân voi: Da bàn chân sẽ bị phù dần dần có thể kéo phù lên trên đến đùi. Người bệnh có thể bị phù một bệnh chân hoặc cả hai chân. Phổ biến nhất là trường hợp phù 2 bên bàn chân đến đùi. Lớp da sẽ cứng dần theo thời gian, một số người sẽ bị lở loét trên da do tình trạng thiếu dưỡng chất. Một số trường hợp sưng phù ở cánh tay, môi lớn, ngực.
Người bệnh bị viêm bộ phận sinh dục: viêm tinh hoàn, viêm thừng tinh, tràn dịch màng tinh, người bệnh có thể bị sưng bộ phận sinh dục to như bìu voi, không gây đau, không đỏ.
Ảnh hưởng đến thận, bàng quang: Mạch bạch huyết bị ứ đọng, tắc nghẽn gây xơ hóa vỡ vào các vị trí như thận, bàng quang. Từ đó, gây ra tiểu ra dưỡng chất - nước tiểu có màu trắng đục như nước vo gạo, không lắng khi để lâu. Đôi khi tiểu ra máu.
Các biến chứng của bệnh gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh hoạt, làm việc, khả năng sinh lý của người bệnh, họ còn đối mặt với vấn đề thẩm mỹ, chịu đựng ánh nhìn lạ lẫm của mọi người dành cho mình.
Phương pháp chẩn đoán bệnh phù chân voi
Giun có thể hiện diện ở trong cơ thể bệnh nhân mà không có triệu chứng trong nhiều năm nên khó chẩn đoán. Trong giai đoạn tiềm ẩn dễ nhầm với nhiều bệnh cấp tính khác. Chỉ khi bệnh có biến chứng mới nhận biết được bệnh. Để phát hiện bệnh, có những phương pháp như sau:
- Xét nghiệm máu: Lấy máu ngoại vi từ 20 giờ tối đến 3 giờ sáng (thời điểm ấu trùng giun chỉ xuất hiện trong máu nhiều nhất) để tìm phôi giun chỉ.
- Xét nghiệm nước tiểu để phát hiện ấu trùng giun chỉ.
- Sinh thiết hạch bạch huyết là giải phẫu bệnh nhân để tìm giun chỉ trưởng thành.
- Xét nghiệm hấp thụ miễn dịch
- Siêu âm khu vực mạch bạch huyết và tìm kiếm những tổn thương.
Điều trị bệnh phù chân voi
Dùng thuốc: Hiện chưa có thuốc trị được 100% giun chỉ trong cơ thể, chúng kí sinh ở nhiều nơi vì thế rất khó để loại bỏ hết. Một số thuốc không có tác dụng hoặc chỉ có tác dụng nhẹ với giun chỉ trưởng thành.
Liệu pháp điều trị suy giảm: Bệnh phù chân voi được điều trị bằng cách làm tăng thoát bạch huyết sau đó duy trì hiện trạng. Liệu pháp này được gọi là điều trị suy giảm. Nó chia ra 2 giai đoạn:
- Giai đoạn tấn công: Mục đích làm giảm sưng, xơ hóa, kháng viêm, nhiễm. Người bệnh sẽ thực hiện xoa bóp để tăng thoát hạch bạch huyết, băng bó, tập các bài tập, chăm sóc da. Ngăn ngừa nhiễm trùng, nấm, vi khuẩn. Làm lành các vết nứt, loét trên da.
- Giai đoạn duy trì: băng bó, sử dụng quần áo nén vào ban ngày và vào ban đêm nếu cần thiết.
Nén phù chân voi
Liệu pháp phẫu thuật: Là phương pháp không được khuyến khích, nó được cân nhắc áp dụng cho những người bệnh nghiêm trong. Phẫu thuật tiến hành loại bỏ mỡ, cắt da.
Ngoài ra, còn các biện pháp đang được nghiên cứu phát triển là phẫu thuật di dời, tái tạo mạch bạch huyết.
Phòng bệnh phù chân voi
Phòng bệnh luôn luôn tốt hơn là chữa bệnh. Để phòng bệnh chúng ta cần chú ý chống muỗi, đặc biệt ở những nơi có khí hậu nóng ẩm, nhiều ao hồ. Các biện pháp phòng muỗi gồm:
- Cải tạo không gian sống: Dùng màng rào, cửa sổ và cửa kính để ngăn muỗi vào nhà.
- Giữ sạch nhà và đừng để thức ăn và nước uống đọng lâu trong nhà.
- Trồng cây và hoa: Trồng cây và hoa có mùi hương thơm như lavender, eucalyptus hoặc citronella có thể giúp ngăn muỗi.
- Sử dụng đèn muỗi: Sử dụng đèn muỗi có thể giúp loại bỏ muỗi trong nhà.
- Không để đong nước trong lu, hủ, xung quanh nhà.
Bệnh phù chân voi có thể gây ra một số rủi ro cho sức khỏe. Nếu bệnh không được điều trị kịp thời và chính xác, có thể dẫn đến các vấn đề về chấn thương và viêm, đặc biệt là nếu bạn là một người già hoặc có tình trạng sức khỏe yếu. Vì vậy, để đảm bảo sức khỏe tốt nhất, hãy đến bác sĩ để được tư vấn và điều trị sớm nếu bạn có bất kỳ dấu hiệu nào của bệnh phù chân voi.

Elipsport - Thương hiệu thể thao tại nhà với các dòng sản phẩm như: Máy chạy bộ, xe đạp tập, ghế massage… được khách hàng tin dùng hiện nay. Hệ thống cửa hàng tại 63 tỉnh trên toàn quốc. CEO Elipsport với phương châm: “Sức khoẻ cho người Việt là mục tiêu của cuộc đời tôi.”