Trong bất kỳ lĩnh vực nào cũng đều có những thuật ngữ riêng mà người bên ngoài không thể hiểu rõ. Và trong chạy bộ cũng vậy khi mới tiếp xúc lần đầu bạn sẽ không biết những từ đó nghĩa là gì? Bạn đã từng bao giờ thắc mắc sub trong chạy bộ là gì chưa? Hay pace là gì? Với danh sách thuật ngữ chạy bộ Elipsport liệt kê dưới đây sẽ giúp bạn hiểu về các khái niệm của chạy bộ đầy đủ hơn.
1. Sub trong chạy bộ là gì?
Sub là một từ có nguồn gốc xuất xứ từ tiếng Latinh, khi dùng trong thể thao đường trường như chạy bộ thì là để chỉ thành tích dưới một khoảng thời gian nào đó. Ví dụ có một số mốc mà dân chạy bộ vô cùng khao khát đạt được như chạy bộ marathon sub 4. Tức là bạn cần phải chạy full 42km và 195m ở một tốc độ 5 phút 41s hay phải nhanh hơn cho mỗi km. Hay thi Ironman 70.3 sub 6 tức là phải có tổng thành tích 3 môn (kể cả transition) dưới 6 giờ đồng hồ.
Sub trong chạy bộ là gì?
2. Giải mã các thuật ngữ chạy bộ thường gặp cho người mới
Bên cạnh thắc mắc sub trong chạy bộ là gì, nhiều người khi mới tiếp xúc với bộ môn này còn chưa thật sự hiểu rõ nhiều thuật ngữ chạy bộ khác. Dưới đây mình sẽ giúp bạn giải đáp một số thuật ngữ chạy bộ phổ biến và thường gặp nhất:
2.1. 5k, 10k, 21k, 42k
Bạn có cảm thấy những con số này rất quen thuộc trong các cuộc thi chạy bộ không? Và chắc hẳn rằng nhiều người cũng đã đoán đúng nghĩa của nó là gì đúng không nào. Đúng vậy, những con số này dùng để chỉ khoảng cách của cuộc đua đó. Cụ thể:
- 5k: Nói ngắn gọn chính là chạy 5km hay còn được gọi là 5k Run. Đây chính cự ly chạy phổ biến nhất trong các cuộc thi chạy bộ và rất phù hợp với những người mới bắt đầu.
- 10k: Tất nhiên là chạy 10km rồi và đây là cự ly chạy nâng cao một chút so với 5k.
- 21k: Ngoài dùng để chỉ cự ly 21km bạn còn có thể nghe thấy với một tên gọi khác là Half -marathon. Và cự ly chạy bộ này chỉ dành cho những người chuyên nghiệp trở lên, người mới chạy bộ không nên thử nhé.
- 42k: Chạy cự ly 42,2km tức là bạn đã tham gia 1 cuộc thi chạy marathon thứ thiệt. Và cuộc thi này chỉ thực sự dành cho những người thực sự gan góc tham gia.
2.2. Base Run
Base run (chạy nền) là thuật ngữ dùng để chỉ các buổi chạy bộ có cự ly từ ngắn đến trung bình và được thực hiện với tốc độ chạy bộ quen thuộc của bạn. Mục đích của buổi tập này là giúp bạn xây dựng sức bền.
Base Run là các buổi chạy bộ có cự ly từ ngắn đến trung bình
Bạn cần phải tập luyện các bài tập base run thường xuyên để tăng cường sự dẻo dai, khả năng hô hấp, kỹ thuật chạy bộ, luyện nhịp tim và rèn luyện ý chí. Trong bất kỳ giáo án chạy bộ nào thì base run luôn luôn là các bài tập được sử dụng một cách thường xuyên nhất.
2.3. Interval Run
Chắc hẳn bạn không chỉ thắc mắc sub trong chạy bộ là gì mà còn muốn biết nghĩa của cụm từ interval run. Interval run (chạy biến tốc) là cách chạy bộ kết hợp xen kẽ các đoạn chạy nhanh với tốc độ cao và các đoạn chạy chậm hoặc đứng yên một chỗ để lấy lại sức. Và bài tập này thường dùng để tăng tốc độ, tăng sức chịu đựng và độ dẻo dai của cơ thể.
2.4. BIB
Chắc chắn bạn đã gặp thuật ngữ chạy bộ này rất nhiều lần. BIB nói một cách dễ hiểu chính là chỉ số báo danh khi tham gia 1 cuộc thi chạy bộ nào đó được in cho mỗi VĐV tham gia và từng người sẽ có số báo danh khác nhau. Ngoài ra ở 1 cuộc thi có nhiều cự ly thì BIB còn có nhiều màu sắc khác nhau để giúp các hướng dẫn viên hướng dẫn VĐV chạy bộ đúng đường đua hơn.
BIB là số báo danh của VĐV khi tham gia 1 cuộc thi chạy bộ nào đó
2.5. Cadence
Cadence (nhịp bước chạy) hay nói dễ hiểu hơn chính là số bước chân chạy được trong 1 phút. 1 người chạy bộ chuyên nghiệp có thể đạt được hơn 180 bước/phút.
Cadence cũng đôi khi chỉ tính cho một chân bên trái hoặc phải và tất nhiên khi đó giá trị của cadence sẽ giảm đi 1 nửa.
2.6. Fartlek
Fartlek trong tiếng Thụy Điển được dịch ra là “trò chơi tốc độ”. Nghĩa là bạn sẽ thực hiện 1 buổi chạy có sự kết hợp giữa chạy nền (base run) và chạy biến tốc (interval run) với nhau. Fartlek được tùy biến dựa vào khả năng sáng tạo của người chạy và được xem như là cách để thay đổi “khẩu vị” trong chạy bộ.
2.7. Hill repeats
Hill repeats có nghĩa là bạn sẽ thực hiện 1 buổi chạy bộ lên dốc và thực hiện nó lại nhiều lần. Nó sẽ giúp bạn rèn luyện sức bền và khả năng hô hấp khi tham gia chạy bộ đường dài.
Hill repeats có nghĩa là chạy bộ lên dốc
2.8. Jogging
Jogging là 1 cách chạy hay đi bộ với tốc độ chậm và thoải mái. Mục đích là để giúp bạn duy trì sức khỏe và thể chất chứ không phải dành cho việc thi đấu.
2.9. Shoe Last
Shoe last (last giày) là 1 chiếc “phôi” giày được mô phỏng trong việc sản xuất giày. Shoe last có thể là bằng gỗ (cho giày da) hoặc bằng nhựa (cho giày thể thao).
2.10. Long Run
Long run có lẽ là một thuật ngữ chạy bộ đơn giản và khá dễ hiểu đúng không nào. Từ này dùng để chỉ những buổi chạy bộ rất dài đủ để khiến cho bạn cảm thấy kiệt sức. Tập Long Run sẽ giúp cho bạn cải thiện sức chịu đựng của cơ thể mình.
Long Run là những buổi chạy đường dài đủ khiến cho bạn cảm thấy kiệt sức
2.11. Pace
Ngoài sub trong chạy bộ là gì, chắc bạn cũng sẽ thắc mắc pace là gì đúng không? Pace (nhịp độ) là một thuật ngữ chạy bộ bạn sẽ thường gặp nó có nghĩa là tốc độ khi chạy. Nó được tính dựa trên số phút mà bạn hoàn thành được 1km chạy bộ.
Có thể sử dụng đơn vị đo lường là metric mà Đài Loan sử dụng phổ biến để làm 1 ví dụ khi mô tả nhịp độ hiện tại chẳng hạn như pace 6, có nghĩa là người đang chạy bộ với tốc độ 6km/phút.
2.12. PR
PR không có nghĩa là quảng cáo như bạn luôn thường nghĩ đâu nhé. PR trong chạy bộ là viết tắt của cụm từ Personal Record tức là kỷ lục chạy bộ cá nhân của mỗi người.
2.13. Progressive Run
Progressive Run (chạy tăng tốc) là buổi chạy bộ mà bạn sẽ bắt đầu với tốc độ nền từ từ tăng tốc nhanh cho đến khi kết thúc. Và tốc độ ở giai đoạn cuối thường sẽ tương đương với tốc độ mà bạn dự định chạy khi thi đấu thực sự.
Progressive Run là chạy bộ tăng tốc
2.14. Recovery Run
Recovery run có thể được hiểu là chạy hồi phục, tức là bạn sẽ thực hiện 1 buổi chạy bộ ngắn và nhẹ nhàng để thư giãn và hồi phục. Mục đích của việc chạy này là giúp bạn duy trì thể lực và thói quen chạy bộ nhưng vẫn đảm bảo cơ thể có thời gian để nghỉ ngơi và thường được áp dụng sau những buổi chạy dài, chạy nhanh. Trong tập gym cũng thường áp dụng cách chạy này để cơ thể hồi phục sau những ngày luyện tập đó.
2.15. RICE
RICE không phải là gạo đâu nha các bạn, đây là từ viết tắt của cụm từ Rest, Ice, Compression và Elevation. Đây là một thuật ngữ chạy bộ dùng để chỉ 4 kỹ thuật dùng trong chữa trị và phục hồi trong thể thao bao gồm:
- Rest: Nghỉ ngơi
- Ice: Chườm đá
- Compression: Chỉ bó ép, mặc quần áo bó sát để giúp chấn thương phục hồi được nhanh hơn.
- Elevation: Gác cao chân giúp máu chảy về tim dễ hơn và tránh bị phù nề.
2.16. Tempo Run
Tempo run cũng giống như base run chỉ khác là bạn sẽ chạy với tốc độ cao hơn mức trung bình mà bạn chạy với base run. Nó thường được áp dụng khi bạn dự tính sẽ chạy với tốc độ đó trong cuộc thi chạy sắp tới và mục tiêu là sẽ duy trì nói ít nhất trong 20-60 phút liên tục.
2.17. Track
Track là cự ly 1 vòng sân vận động và có chiều dài là 400m
Track là thuật ngữ dùng để chỉ cự ly 1 vòng sân vận động và có chiều dài là 400m.
2.18. Heart Rate
Heart rate là nhịp tim hiện tại của người tập được thể hiện trên các thiết bị đo nhịp tim như đồng hồ chạy bộ hoặc các loại máy chạy bộ điện.
2.19. Grade
Grade là thuật ngữ dùng để chỉ độ dốc so với mặt phẳng. Khi bạn thấy grade 10% thì có nghĩa là độ dốc nghiêng 10% so với mặt phẳng (nếu số âm có nghĩa là đang xuống dốc).
2.20. GAP
GAP là viết tắt của cụm từ Grade Adjusted Pace nghĩa là tốc độ tương ứng nếu đang chạy bộ trên mặt phẳng.
Thông số GAP này chỉ ra tốc độ tương đương khi bạn đang chạy bộ trên đường bằng phẳng. Khi chạy bộ lên dốc (GAP là số dương) sẽ khiến bạn tốn nhiều sức lực hơn nên thông số GAP sẽ cho ra tốc độ nhanh hơn (vì chạy bộ trên đường bằng tốc độ sẽ nhanh hơn so với chạy bộ đường dốc).
Ngược lại khi bạn chạy bộ đổ dốc (GAP là số âm) sẽ ít tốn sức lực hơn so với chạy đường phẳng nên thông số GAP sẽ cho ra tốc độ chậm hơn (vì chạy đường bằng sẽ chạy chậm hơn so với chạy xuống dốc).
Với bài viết trên chắc hẳn bạn cũng đã biết sub trong chạy bộ là gì và những thuật ngữ liên quan khác. Hy vọng rằng với những thuật ngữ cơ bản trên sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về bộ môn chạy bộ.