
Mục lục
Giấc ngủ đóng vai trò vô cùng quan trọng đối với sức khỏe, đặc biệt là khi tuổi tác ngày càng cao. Tuy nhiên, bệnh mất ngủ ở người già lại trở thành vấn đề khá phổ biến, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống. Trong bài viết này, Elipsport sẽ chia sẻ toàn diện về triệu chứng, nguyên nhân, tác hại cũng như cách trị mất ngủ cho người già đơn giản, an toàn và hiệu quả tại nhà.
1. Bệnh mất ngủ ở người già có triệu chứng như thế nào?
Bệnh mất ngủ ở người già là một dạng rối loạn giấc ngủ phổ biến, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe thể chất lẫn tinh thần. Không đơn thuần chỉ là khó ngủ, tình trạng này có thể kéo dài dai dẳng với nhiều triệu chứng mất ngủ ở người lớn tuổi rất dễ nhận biết nếu bạn để ý kỹ.
Dưới đây là những biểu hiện rõ rệt nhất khi người cao tuổi gặp phải tình trạng khó ngủ về đêm:
- Khó đi vào giấc ngủ: Người già thường nằm trằn trọc rất lâu, có khi mất đến 30–60 phút mới có thể chợp mắt.
- Ngủ chập chờn, không sâu giấc: Dù đã ngủ nhưng dễ bị đánh thức bởi tiếng động nhẹ hoặc các cơn đau nhức cơ thể.
- Thường xuyên thức giấc giữa đêm: Nhiều người cao tuổi tỉnh dậy 2–3 lần trong đêm mà không rõ lý do.
- Thức dậy quá sớm: Mặc dù còn mệt nhưng họ lại không thể ngủ lại sau khi thức dậy lúc 3–4 giờ sáng.
- Cảm giác mệt mỏi vào buổi sáng: Sau một đêm mất ngủ, người lớn tuổi thường cảm thấy uể oải, thiếu sức sống, như chưa từng được nghỉ ngơi.
- Hay quên, giảm khả năng tập trung: Do giấc ngủ bị gián đoạn, não bộ không được phục hồi đầy đủ nên ảnh hưởng rõ rệt đến trí nhớ.
- Dễ cáu gắt, mất bình tĩnh: Tâm trạng thay đổi thất thường, dễ bực bội với những điều nhỏ nhặt trong cuộc sống hàng ngày.
Những dấu hiệu mất ngủ ở người cao tuổi này nếu diễn ra liên tục trong nhiều tuần sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe tổng thể, làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lý mạn tính. Vì vậy, khi thấy người thân lớn tuổi xuất hiện các triệu chứng trên, bạn nên tìm hiểu ngay cách trị mất ngủ cho người già hoặc đưa đến cơ sở y tế để được thăm khám kịp thời.
2. Nguyên nhân gây ra bệnh mất ngủ ở người già
Bệnh mất ngủ ở người già không phải là vấn đề hiếm gặp, nhưng nguyên nhân gây ra lại khá phức tạp và đa dạng. Để tìm được cách trị mất ngủ cho người già hiệu quả, trước hết mình sẽ giúp bạn hiểu rõ các nguyên nhân phổ biến dẫn đến tình trạng này.
2.1. Nguyên nhân mất ngủ nguyên phát
Đây là tình trạng mất ngủ không liên quan đến bệnh lý nền mà chủ yếu do sự thay đổi sinh lý của cơ thể khi về già. Một số yếu tố chính gồm:
- Suy giảm hormone melatonin: Melatonin là hormone giúp cơ thể điều chỉnh nhịp sinh học và đưa chúng ta vào giấc ngủ một cách tự nhiên. Ở người cao tuổi, mức sản xuất melatonin giảm mạnh, khiến họ khó ngủ hoặc ngủ không sâu giấc.
- Rối loạn đồng hồ sinh học: Khi về già, chu kỳ giấc ngủ tự nhiên bị xáo trộn. Người lớn tuổi thường buồn ngủ sớm vào buổi tối và thức dậy rất sớm, thậm chí trước cả bình minh. Việc này khiến tổng thời gian ngủ bị rút ngắn và không đủ để cơ thể phục hồi năng lượng.
- Nhạy cảm với thay đổi môi trường: Khi lớn tuổi, cơ thể trở nên nhạy cảm hơn với ánh sáng, âm thanh hoặc nhiệt độ. Ngay cả tiếng động nhỏ hay ánh sáng từ đèn ngủ cũng có thể khiến người già tỉnh giấc giữa đêm và khó ngủ lại.
Những nguyên nhân này tuy không nghiêm trọng về mặt y tế, nhưng nếu kéo dài sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe và tinh thần, khiến nhu cầu tìm kiếm cách trị mất ngủ cho người lớn tuổi trở nên cần thiết hơn bao giờ hết.
2.2. Rối loạn giấc ngủ thứ phát do bệnh lý nền
Một trong những nguyên nhân thường gặp nhất khiến người cao tuổi mất ngủ kéo dài là do các vấn đề sức khỏe mãn tính đi kèm, gọi là rối loạn giấc ngủ thứ phát. Dưới đây là những bệnh lý thường gặp:
- Bệnh liên quan đến thần kinh: Các bệnh như Alzheimer, Parkinson làm ảnh hưởng đến hoạt động của hệ thần kinh trung ương, khiến cơ thể không điều phối tốt chu kỳ ngủ – thức. Người bệnh thường xuyên tỉnh giấc giữa đêm, hay mộng mị hoặc gặp ác mộng.
- Bệnh xương khớp: Thoái hóa khớp, viêm khớp dạng thấp, đau nhức cột sống… khiến người già khó nằm lâu ở một tư thế. Những cơn đau về đêm làm giấc ngủ bị gián đoạn, gây ra mất ngủ kinh niên ở người già.
- Vấn đề tiêu hóa: Trào ngược dạ dày thực quản, đầy bụng, khó tiêu… là những tình trạng khá phổ biến ở người cao tuổi. Cảm giác khó chịu vùng bụng vào ban đêm khiến họ khó đi vào giấc ngủ hoặc thường xuyên thức dậy giữa đêm.
- Rối loạn hô hấp: Các bệnh như hen suyễn, viêm phế quản mãn tính, hoặc hội chứng ngưng thở khi ngủ đều ảnh hưởng lớn đến giấc ngủ. Những người mắc phải tình trạng này thường thức dậy giữa đêm với cảm giác hụt hơi, tim đập nhanh, gây tâm lý hoang mang và lo âu.
Vì vậy, nếu muốn trị mất ngủ cho người già hiệu quả, cần đồng thời điều trị các bệnh lý nền đang có.
2.3. Do thuốc
Một số loại thuốc thường dùng ở người cao tuổi lại chính là “thủ phạm giấu mặt” gây ra rối loạn giấc ngủ:
- Thuốc điều trị huyết áp, thuốc lợi tiểu thường khiến người già phải đi tiểu đêm nhiều lần, dẫn đến giấc ngủ bị gián đoạn.
- Thuốc chống trầm cảm, thuốc an thần,... có thể gây ra tác dụng phụ như lo âu, khó ngủ, ngủ chập chờn hoặc mộng mị.
- Việc sử dụng thuốc không đúng cách hoặc lạm dụng thuốc ngủ còn có thể gây mất kiểm soát giấc ngủ, dẫn đến lệ thuộc vào thuốc, khiến tình trạng mất ngủ ngày càng trầm trọng hơn.
Nếu bạn đang tìm cách trị mất ngủ ở người già, đừng quên xem lại đơn thuốc đang dùng và hỏi ý kiến bác sĩ để có điều chỉnh hợp lý.
2.4. Nguyên nhân khác: Môi trường và thói quen sinh hoạt
Bên cạnh yếu tố bệnh lý, một số yếu tố bên ngoài và thói quen sinh hoạt hàng ngày cũng ảnh hưởng lớn đến chất lượng giấc ngủ của người lớn tuổi:
Môi trường sống không phù hợp: Phòng ngủ quá ồn, ánh sáng mạnh, nhiệt độ không ổn định... sẽ khiến người già khó thư giãn và khó đi vào giấc ngủ. Không khí bí bách, giường nằm không êm ái cũng là yếu tố đáng lưu tâm.
Thói quen sinh hoạt thiếu khoa học:
- Ngủ ngày quá nhiều khiến ban đêm không còn cảm giác buồn ngủ.
- Ít vận động, ít tiếp xúc ánh sáng tự nhiên vào ban ngày.
- Ăn tối muộn, sử dụng đồ uống chứa caffeine, hút thuốc lá...
- Dùng điện thoại, xem tivi hoặc đọc tin tức tiêu cực trước khi ngủ làm não bộ bị kích thích quá mức.
Tất cả những yếu tố trên đều có thể làm trầm trọng thêm bệnh mất ngủ ở người già nếu không được điều chỉnh kịp thời.
3. Bệnh mất ngủ ở người già có tác hại như thế nào?
Mình biết rằng có nhiều người nghĩ rằng người già ngủ ít là bình thường. Nhưng thực tế, bệnh mất ngủ ở người già không đơn giản như vậy. Nếu tình trạng rối loạn giấc ngủ kéo dài, nó sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe thể chất và tinh thần của người cao tuổi.
Dưới đây là những tác hại phổ biến của việc mất ngủ ở người già mà bạn không nên xem nhẹ:
- Suy giảm trí nhớ và tăng nguy cơ sa sút trí tuệ: Thiếu ngủ làm não bộ không được phục hồi đúng cách, gây ra hiện tượng lú lẫn, giảm khả năng ghi nhớ, thậm chí có thể dẫn tới Alzheimer – một căn bệnh đáng sợ ở tuổi già.
- Tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch và đột quỵ: Mất ngủ kéo dài khiến huyết áp không ổn định, nhịp tim rối loạn. Người lớn tuổi bị mất ngủ kinh niên có nguy cơ cao gặp các biến chứng về tim mạch.
- Hệ miễn dịch suy yếu: Thiếu ngủ khiến cơ thể dễ bị cảm cúm, nhiễm trùng và các bệnh lý liên quan đến hệ miễn dịch.
- Tăng nguy cơ té ngã và gãy xương: Người cao tuổi mất ngủ thường hay hoa mắt, chóng mặt, kém tỉnh táo, dễ trượt ngã khi di chuyển trong đêm.
- Ảnh hưởng đến tâm lý, cảm xúc: Ngủ không sâu giấc khiến người già dễ cáu gắt, lo âu, buồn chán và có cảm giác bị cô lập trong chính không gian sống của mình.
Chính vì vậy, nếu trong nhà có người thân lớn tuổi bị mất ngủ thường xuyên, bạn nên quan tâm và tìm cách can thiệp càng sớm càng tốt. Bởi giấc ngủ ngon chính là liều thuốc quý giá giúp người cao tuổi sống vui khỏe mỗi ngày.
4. Điều trị bệnh mất ngủ ở người già như thế nào?
4.1. Sử dụng thuốc điều trị có sự cho phép của bác sĩ
Một số trường hợp cần sử dụng thuốc ngủ để hỗ trợ. Tuy nhiên, mình khuyên bạn tuyệt đối không nên tự ý mua thuốc vì có thể gây lệ thuộc hoặc tác dụng phụ nghiêm trọng. Hãy tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa để được kê đơn phù hợp với tình trạng sức khỏe.
Lưu ý: Người cao tuổi thường nhạy cảm với thuốc, nên bắt đầu liều thấp và theo dõi kỹ phản ứng của cơ thể.
4.2. Cách hỗ trợ trị bệnh mất ngủ ở người già
Nếu bạn đang tìm kiếm cách trị mất ngủ cho người lớn tuổi mà không cần dùng đến thuốc, những giải pháp dưới đây rất đáng thử:
- Tạo môi trường ngủ lý tưởng: Không gian yên tĩnh, ánh sáng dịu, không bị ánh đèn mạnh chiếu vào mắt, nhiệt độ mát mẻ là điều kiện lý tưởng để người lớn tuổi dễ đi vào giấc ngủ.
- Chế độ ăn uống hỗ trợ giấc ngủ: Ưu tiên những thực phẩm tự nhiên giúp thư giãn như: sữa ấm, chuối, yến mạch, hạnh nhân… Tránh ăn quá no vào buổi tối và tuyệt đối hạn chế cà phê, rượu, trà đậm.
- Massage thư giãn, xoa bóp nhẹ nhàng: Một vài động tác massage đơn giản trước khi ngủ giúp lưu thông khí huyết, giảm căng cơ và hỗ trợ ngủ sâu giấc.
- Tập thiền, yoga nhẹ vào buổi chiều: Những bài tập nhẹ nhàng không chỉ giúp nâng cao thể trạng mà còn hỗ trợ ổn định tinh thần, giảm lo âu, rất tốt cho giấc ngủ về đêm.
- Sử dụng ghế massage trị liệu thư giãn: Đây là giải pháp được nhiều gia đình lựa chọn để cải thiện giấc ngủ cho người già. Ghế massage Elipsport tích hợp chức năng xoa bóp, nhiệt hồng ngoại giúp cơ thể thư giãn tối đa, giảm nhức mỏi và kích thích ngủ ngon tự nhiên.
5. Phòng ngừa bệnh mất ngủ ở người già như thế nào?
Việc phòng ngừa mất ngủ ở người cao tuổi là hoàn toàn khả thi nếu có sự chủ động từ sớm. Một vài gợi ý nhỏ từ mình:
- Thiết lập lịch ngủ cố định: Đi ngủ và thức dậy đúng giờ mỗi ngày để cơ thể duy trì nhịp sinh học ổn định.
- Vận động nhẹ nhàng: Tập thể dục, đi bộ, dưỡng sinh đều đặn mỗi ngày giúp tăng cường tuần hoàn máu và giảm căng thẳng.
- Ngủ trưa hợp lý: Người lớn tuổi nên ngủ trưa khoảng 20 – 30 phút để tái tạo năng lượng mà không gây ảnh hưởng đến giấc ngủ ban đêm.
- Tạo thói quen thư giãn trước khi ngủ: Nghe nhạc nhẹ, đọc sách, tắm nước ấm… đều là những thói quen tốt giúp cơ thể dễ dàng chìm vào giấc ngủ.
- Tránh dùng thiết bị điện tử trước giờ ngủ: Ánh sáng xanh từ điện thoại, TV khiến não bộ bị kích thích và khó đi vào trạng thái nghỉ ngơi.
6. Mua ghế massage trị liệu tại Elipsport
Một trong những giải pháp hỗ trợ trị mất ngủ cho người già an toàn và hiệu quả nhất hiện nay chính là ghế massage trị liệu. Tại Elipsport, các mẫu ghế massage được thiết kế chuyên biệt cho người lớn tuổi với:
- Chế độ massage êm ái, xoa bóp vùng vai gáy, lưng, chân giúp giảm đau nhức và thư giãn toàn thân.
- Tích hợp nhiệt hồng ngoại, hỗ trợ lưu thông máu, giúp ngủ ngon và sâu giấc hơn mỗi đêm.
- Giao diện dễ sử dụng, thân thiện với người cao tuổi.
Bạn có thể ghé showroom Elipsport gần nhất để trải nghiệm sản phẩm thực tế và được tư vấn miễn phí nhé. Đầu tư một chiếc ghế massage không chỉ giúp cách trị mất ngủ ở người già hiệu quả hơn, mà còn nâng tầm chất lượng cuộc sống cho cả gia đình bạn.
Xem thêm:
- 10 món ăn trị mất ngủ và một số lưu ý giúp người bệnh ngủ ngon hơn
- Mất Ngủ Kéo Dài? Nguy Hiểm Không? Giải Pháp Từ Chuyên Gia
