Bệnh Phổi Tắc Nghẽn Mãn Tính COPD Là Gì?

Bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính - COPD là gì? Dấu hiệu nào nhận biết bệnh COPD? Nguyên nhân và yếu tố nào làm cho bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính ngày càng chuyển biến xấu hơn? Bài viết sau đây sẽ mang đến bạn lời giải đáp.

COPD là gì? Bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính là tình trạng tắc nghẽn tiến triển từ từ của luồng không khí vào hoặc ra khỏi phổi. Tỷ lệ mắc COPD đã tăng gần gấp đôi kể từ năm 1982. Bệnh xảy ra ở nam giới nhiều hơn nữ với các triệu chứng như khó thở, ho. Bệnh nhân COPD có thể có các triệu chứng của viêm phế quản mãn tính, khí phế thũng và hen suyễn.

Bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính COPD gây khó thở

1. Những dấu hiệu của COPD là gì?

Bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính là một căn bệnh tiến triển từ từ, nên không có gì lạ khi các dấu hiệu và triệu chứng ban đầu khó có thể nhận biết so với giai đoạn cuối của bệnh. Có nhiều cách để phân giai đoạn bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính, thường dựa trên các triệu chứng. Thông thường, các dấu hiệu và triệu chứng của COPD ban đầu bao gồm ho vào buổi sáng, có đờm không màu hoặc trắng nhầy.

Khó thở là triệu chứng quan trọng nhất của bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính. Ban đầu, triệu chứng này có thể thỉnh thoảng xảy ra khi làm việc gắng sức và cuối cùng có diễn biến nặng hơn như khó thở khi làm những việc đơn giản (đứng dậy hoặc đi vệ sinh). Một số người thì lại có tiếng thở khò khè (tiếng rít). Các dấu hiệu và triệu chứng của bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính bao gồm:

• Ho, thường có đờm không màu.
• Khó chịu cấp tính ở ngực.
• Thở nhanh, khó thở (thường xảy ra đối với bệnh nhân từ 60 tuổi trở lên), thở khò khè.
• Khi bệnh tiến triển nặng hơn, có các triệu chứng suy hô hấp với các hoạt động đơn giản như đi bộ lên vài cầu thang.
• Da đổi màu hơi xanh (tím tái), sưng các chi (phù ngoại vi).
• Sử dụng các cơ hô hấp phụ, phổi quá căng (siêu lạm phát).

Bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính COPD có thể gây sưng các chi

2. Phân loại các giai đoạn COPD là gì?

Việc phân giai đoạn dựa trên kết quả của bài kiểm tra chức năng phổi. Cụ thể, đo bằng lượng không khí mà một người có thể thở ra trong một giây (FEV1). Phân loại bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính theo phương pháp này như sau:

• Giai đoạn I là FEV1 bằng hoặc hơn 80% giá trị dự đoán.
• Giai đoạn II là FEV1 từ 50% đến 79% giá trị dự đoán.
• Giai đoạn III là FEV1 từ 30% đến 49% giá trị dự đoán.
• Giai đoạn IV là FEV1 dưới 30% giá trị dự đoán hoặc FEV1 dưới 50% giá trị dự đoán cộng với suy hô hấp.

Các phương pháp phân giai đoạn khác cũng tương tự nhưng dựa trên mức độ nghiêm trọng của triệu chứng khó thở.

3. Nguyên nhân gây ra COPD là gì?

Hút thuốc lá hoặc tiếp xúc với khói thuốc là nguyên nhân chính của bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính. Người ta ước tính rằng 90% nguy cơ phát triển bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính có liên quan đến khói thuốc. Các nguyên nhân khác của bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính là:

Tiếp xúc lâu dài với ô nhiễm không khí, chẳng hạn như ô nhiễm khi đốt than hoặc gỗ và với các chất ô nhiễm không khí công nghiệp.

Những bệnh truyền nhiễm: Bệnh truyền nhiễm làm phá hủy mô phổi ở những bệnh nhân có đường hô hấp tăng động hoặc hen suyễn, góp phần gây ra COPD. Tổn thương mô phổi theo thời gian gây ra những thay đổi vật lý trong các mô của phổi và làm tắc nghẽn đường thở với chất nhầy đặc.

Tổn thương mô trong phổi dẫn đến khả năng tuân thủ kém (tính đàn hồi hoặc khả năng giãn nở của mô phổi). Sự suy giảm tính đàn hồi của phổi có nghĩa là oxy trong không khí không thể bị các vật cản (ví dụ, các nút nhầy dày) đến được phế nang, nơi diễn ra quá trình trao đổi oxy và carbon dioxide trong phổi. Do đó, người bệnh có biểu hiện khó thở dần dần, đầu tiên là ho để loại bỏ các vật cản như chất nhầy, sau đó là khó thở.

Tiếp xúc lâu dài với ô nhiễm không khí là nguyên nhân COPD

4. Các yếu tố ảnh hưởng đến sự phát triển COPD là gì?

Những người hút thuốc lá có nguy cơ mắc bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính cao nhất. Các yếu tố nguy cơ khác gồm tiếp xúc khói thuốc lá thụ động, mức độ ô nhiễm không khí cao, nhất là ô nhiễm không khí liên quan đến than đá và gỗ. Ngoài ra, những người bị tăng phản ứng đường thở, chẳng hạn như những người bị hen suyễn mãn tính có nguy cơ gia tăng.

Một yếu tố di truyền được gọi là thiếu hụt alpha-1 antitrypsin, khiến một tỷ lệ nhỏ (dưới 1%) những người có nguy cơ mắc COPD (và khí phế thũng) cao hơn, vì yếu tố bảo vệ (protein alpha-1 antitrypsin) đối với độ đàn hồi của mô phổi bị giảm hoặc vắng mặt.

Các yếu tố khác có thể làm tăng nguy cơ phát triển bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính bao gồm: Sử dụng thuốc tiêm tĩnh mạch, hội chứng suy giảm miễn dịch, hội chứng viêm mạch, rối loạn mô liên kết và các vấn đề di truyền chẳng hạn như bệnh Salla (rối loạn lặn trên NST thường về sự lưu trữ axit sialic trong cơ thể).

Người hút thuốc lá có nguy cơ mắc bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính cao

5. Những xét nghiệm chẩn đoán COPD?

Chẩn đoán sơ bộ của COPD được thực hiện ở một người có các triệu chứng bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính bằng lịch sử thở của họ, tiền sử hút thuốc lá hoặc tiếp xúc với khói thuốc thụ động và tiếp xúc với chất ô nhiễm không khí. Các xét nghiệm khác chẩn đoán COPD gồm: Chụp X-quang ngực, chụp CT phổi, khí máu động mạch hoặc máy đo oxy xung để xem mức độ bão hòa oxy trong máu của bệnh nhân. Ngoài ra, bệnh nhân có thể được gửi đến bác sĩ chuyên khoa phổi để xác định mức FEV1 để phân giai đoạn COPD.

6. Điều trị COPD như thế nào?

Có nhiều phương pháp điều trị bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính. Đầu tiên là ngừng sử dụng việc hút thuốc ngay lập tức. Phương pháp điều trị của tắc nghẽn mãn tính phổi bệnh thuốc như nicotine liệu pháp thay thế, beta-2 tác dụng và các tác nhân kháng acetylcholin (thuốc giãn phế quản), thuốc kết hợp sử dụng steroid và thuốc giãn phế quản tác dụng lâu dài, đại lý mucolytic, liệu pháp oxy, và các thủ tục phẫu thuật chẳng hạn như bullectomy, phẫu thuật giảm thể tích phổi và ghép phổi.

Điều trị COPD bằng cách phẫu thuật giảm thể tích phổi

Những phương pháp điều trị thường dựa trên giai đoạn của bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính, chẳng hạn:

• Giai đoạn I - sử dụng thuốc giãn phế quản khi cần thiết.
• Giai đoạn II - thuốc giãn phế quản và thuốc phục hồi chức năng tim phổi.
• Giai đoạn III - thuốc giãn phế quản tác dụng ngắn, thuốc phục hồi chức năng tim phổi và glucocorticoid dạng hít cho các đợt cấp lặp lại.
• Giai đoạn IV - khi cần thiết, thuốc giãn phế quản tác dụng kéo dài, phục hồi chức năng tim phổi, glucocorticoid dạng hít, liệu pháp oxy dài hạn, có thể phẫu thuật giảm thể tích phổi và có thể ghép phổi (giai đoạn IV được gọi là bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính "giai đoạn cuối").

Hi vọng qua những thông tin mà bài viết đã cung cấp, bạn đã biết được COPD là gì, nguyên nhân, phương pháp chẩn đoán và điều trị COPD qua từng giai đoạn. Hãy thường xuyên truy cập website Elipsport.vn để xem thêm nhiều bài viết hữu ích. Đồng thời, bạn đừng quên rèn luyện sức khỏe thường xuyên để cơ thể luôn khỏe mạnh. Các sản phẩm máy chạy bộ, xe đạp tập... rất thích hợp dùng trong gia đình, bạn đừng bỏ qua nhé!